تشخیص DVT

DVT

مرور کلی

علل و ریسک فاکتور

علایم بیماری

تشخیص

درمان

پیشگیری

اگر شما به علایم ترومبوز ورید عمقی (DVT) مشکوک باشید ، لازم است که تشخیص سریع در اسرع وقت انجام شود. شاید خود لخته خون باعث نگرانی نشود ولی احتمال جابجایی لخته خون به ریه ها و ایجاد آمبولی ریوی همواره وجود دارد و می تواند خطرناک باشد.

برای تشخیص DVT از تست های مختلفی مانند سونوگرافی ، تست D-dimer , آنژیوگرافی استفاده می شود. برای اینکه مشخص شود در چه بیماری از چه تستی باید استفاده شود ، بیماران را باید از نظر احتمال داشتن DVT طبقه بندی کرد. لخته خون در پا می تواند علایم متعدد و مختلفی ایجاد نماید هم چنین علایم بیماری می تواند از یک فرد به فرد دیگر متفاوت باشد. از بیماری که مشکوک به علایم DVT است باید موارد زیر مورد ارزیابی قرار گیرند:

1. سابقه وجود سرطان خون

2. افزایش قطر یک پا نسبت به پای مقابل

3. برجسته شدن وریدهای سطحی پای علامتدار

4. تورم و باد کردن پای درگیر

5. درد و حساسیت در پا

6. بی حرکتی ، فلج پا یا گچ گرفتگی در پای مبتلا

7. سابقه لخته خون قبلی در پا یا آمبولی ریه

براساس پاسخ این سوالات و بررسی وضعیت بالینی شما است که پزشک تصمیم خواهد گرفت یکی از تست های زیر را انجام دهد.

تست های تشخیص لخته خون در پا DVT

آزمایش خون D-dimer:

این تست برای افرادی که هیچ کدام از علایم بالا را ندارند ، انجام می شود یعنی برای افرادی که احتمال لخته خون در پای آنها کم است. تست D-dimer  در اصل تکه های کوچک لخته خون را شناسایی می کند و اگر تست خون منفی باشد ، به احتمال زیاد فرد DVT ندارد.

اگر فردی یکی یا بیشتر از علایم ذکر شده را داشته باشد یا تست خون دی دایمر وی مثبت باشد ، لازم است برای تشخیص قطعی لخته خون در پا ، سونوگرافی انجام شود.

سونوگرافی:

سونوگرافی بهترین روش برای تشخیص وجود لخته خون در وریدهای پا است. در سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می شود که فاقد اثرات مضر جانبی برای بیمار است. با سونوگرافی می توان لخته های خون داخل وریدها ، اندازه و میزان گسترش آنها را مشاهده کرد.

برای تشخیص DVT از هر سه نوع سونوگرافی شامل سونوی دوبعدی ، سونوی داپلر و رنگی استفاده می شود و دقت این تستها در تشخیص وجود لخته خون نزدیک به 100 درصد موارد است . بهترین تست برای بررسی DVT در تقریباٌ همه افراد به ویژه خانم های حامله است.

محدودیت سونوگرافی: با این حال در دو مورد سونوگرافی قدرت زیادی برای تشخیص بیماری ندارد:

در لخته های خون ناحیه ساق پا

در این بیماران به دلیل کم بودن میزان لخته خون و کوچک بودن رگهای ساق پا احتمال دارد سونوگرافی لخته های خون را نتواند تشخیص دهد. به دلیل این که لخته های ناحیه ساق پا ، کمتر آمبولی می دهند و خطر ناشی از آنها تا زمانی که لخته های خون به بالای ناحیه زانو نرسیده باشند ، کم است لذا بهترین اقدام در این موارد ، تکرار سونوگرافی یک هفته بعد است. اگر بعد از یک هفته لخته خون بیشتر نشده باشد ، ادامه بررسی لزومی ندارد و اگر لخته های خون به ناحیه زانو و ران پا رسیده باشد ، در این صورت درمان شروع می شود.

در لخته های ناحیه لگن و شکم

اگر لخته های خون به ناحیه لگن و شکم کشیده شده باشد ، به دلیل بافت استخوانی و عمقی ، سونوگرافی قادر به تشخیص آنها نیست. این نوع از DVT که با علایم و ناراحتی زیادی برای بیمار همراه است و خطر زیادی برای ایجاد آمبولی ریه هم دارد ، قابل شناسایی با روش های معمول سونوگرافی نیست و لازم است از روشهای دیگری مانند MRI ، سی تی اسکن و آنژیوگرافی استفاده شود.

MRI:

از ام آر آی برای تشخیص لخته های خون در وریدهای لگن ، شکم  استفاده می شود. MRI روشی سالم و بی خطر برای بررسی وجود لخته خون و هم چنین تعیین مسیر حرکت ، تنگی ها و انسداد وریدهای پاها ، لگن و داخل شکم و قفسه سینه است که با روش های دیگر نمی توان آنها را تشخیص داد. از این روش می توان برای بررسی وریدهای دست ها و ناحیه گردن هم استفاده کرد.

به ویژه در بررسی تنگی های مزمن وریدی و قبل از آنژیوگرافی و درمان تنگی های وریدی ناحیه لگن و شکم ، لازم است MRI یا سی تی اسکن از وریدهای مورد نظر بعمل آید.

CT scan:

سی تی اسکن با تزریق ماده حاجب یک روش دقیق و استاندارد برای دیدن رگهای بدن و وریدها است. از این روش می توان همانند MRI برای بررسی وریدهای ناحیه لگن یا شکم که قابل بررسی با سونوگرافی نیستند ، استفاده کرد.

آنژیوگرافی:

از آنژیوگرافی هم برای تشخیص و هم درمان بیماری های وریدی استفاده می شود. معمولا قبل از انجام آنژیوگرافی با استفاده از سایر روش های تشخیصی مانند سونوگرافی یا MRI و سی تی اسکن نوع و شدت بیماری وریدی تشخیص داده شده است و آنژیوگرافی برای درمان این بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد.

در این روش که در اطاق آنژیوگرافی (کت لب) انجام می شود ، با استفاده از یکی از رگهای دست یا ناحیه کشاله ران لوله های آنژیوگرافی بنام کاتتر وارد وریدها شده و در قسمت های مختلف با تزریق ماده حاجب تصاویر مورد نظر توسط دستگاه دیجیتال آنژیوگرافی ثبت می شوند.

یکی از استفاده های آنژیوگرافی ، انجام CDT یا تزریق داروی فیبرینولیتیک از طریق لوله های کاتتر به داخل لخته خون است. در این روش درمانی که معمولا از ناحیه پشت زانو انجام می شود ، با استفاده از سونوگرافی ابتدا وارد ورید پشت زانو شده و سپس از طریق لوله هایی که داخل لخته خون قرار داده می شود ، ماده فیبرینولیتیک برای 24 تا 48 ساعت از این طریق به داخل لخته خون تزریق می شود.

با استفاده از آنژیوگرافی می توان لخته های خون داخل وریدها را به وسیله وسایل خاصی خارج کرد تا از میزان علایم و ناراحتی بیمار کاسته شود. هم چنین اگر تنگی یا انسداد مهمی در مسیر جریان خون وریدی وجود داشت می توان با استفاده از بالون و استنت آن را برطرف نمود.

سایر بیماری های مشابه با DVT

برخی از بیماری ها هستند که علایم و نشانه هایی شبیه به DVT دارند و می توانند آن را تقلید نمایند. و با استفاده از تستهای تشخیصی و سونوگرافی است که می توان آنها را از لخته خون افتراق داد. بیماری هایی مانند:

1. سلولیت و عفونت پا

2. نارسایی قلب

3. گزش حشرات

4. کیست بکر در پشت زانو و ساق پا

5. لمفادم و تورم لنفاوی

6. ضربه و آسیب به عضلات و مفاصل