جراحی لپ باند یا باند معده، نوعی روش جراحی برای درمان چاقی (کاهش وزن) است. این عمل جراحی با قرار دادن یک باند محکم و قابل تنظیم در اطراف قسمت بالای معده انجام می شود تا معده را به دو بخش بالایی و پایینی تقسیم کند. کیسه بالایی عمداً کوچک‌تر است تا هم شخص زودتر احساس سیری کند و هم اینکه مقدار غذایی که می‌تواند در آن نگه دارد محدود شود و بنابراین فرد بتواند راحت آن را مصرف کند.

جراحی بانداژ معده چیست؟

جراحی باندینگ معده توسط جراح چاقی در بیمارستان یا مرکز جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود . این جراحی ظرفیت مؤثر معده برای دریافت غذا را کاهش می‌دهد و بنابراین، یک روش صرفاً محدودکننده در نظر گرفته می‌شود.

در حین جراحی، جراح یک نوار سیلیکونی قابل تنظیم و دارای بالون را در اطراف معده قرار می‌دهد و آن را به دو کیسه تقسیم می‌کند - یک کیسه کوچک در بالای باند و دیگری بزرگتر در زیر آن - با گذرگاهی به نام استوما که این دو را به هم متصل می‌کند.

وقتی غذا به معده می رسد، ابتدا وارد کیسه کوچکتر می شود. با توجه به اندازه آن، مقداری که فرد می تواند در هر وعده غذایی بدون احساس درد یا استفراغ بخورد، محدود می شود. این امر باعث می شود تا مقدار غذایی مصرفی کاهش یابد.

علاوه بر اینکه بانداژ معده یک روش جراحی برگشت پذیر است (بند قابل جابجایی است، بنابراین آناتومی معده را برای همیشه تغییر نمی دهد)، می توان با تزریق یا کم کردن مایع از بالون آن از طریق لوله‌ای که در زیر پوست شکم قرار دارد، آن را تنظیم کرد. افزودن حجم این بالون باعث تنگ تر شدن مجرای بین دو قسمت معده شده و حرکت غذا را از قسمت های بالایی به پایینی معده کند می کند، در حالی که برعکس، کم کردن میزان مایع بالون باعث کاهش قطر آن و بیشتر شدن این معبر خواهد شد و باعث سرعت بخشیدن به تخلیه قسمت بالایی معده می شود.

این تنظیمات را می توان به راحتی در مطب جراح انجام داد.

به این نوع از عمل "جراحی لپ باند" هم گفته می شود. لپ باند اصطلاحی است که از نام تجاری یک ایمپلنت متداول به نام Lap-Band ساخته شده توسط Allergan نشات گرفته است. با این حال، بسیاری از «جراحی لپ باند» برای توصیف تمام روش‌های باندینگ معده صرف نظر از اینکه چه مارکی از ایمپلنت استفاده می‌شود، استفاده می‌کنند.

تکنیک های جراحی

جراحی باند معده تقریباً همیشه به روش لاپاراسکوپی انجام می شود ، به این معنی که جراح از ابزارهای بلند و نازک برای جراحی از طریق برش های کوچک ایجاد شده در شکم استفاده می کند. به این ترتیب، این روش اغلب باندینگ معده قابل تنظیم لاپاروسکوپی (LAGB) نامیده می شود.

کمتر رایج است، این روش به صورت یک جراحی باز انجام می شود. در ایین روش جراح از طریق یک برش بزرگ در شکم به معده دسترسی پیدا می کند.

در مقایسه با جراحی باز، جراحی باندینگ معده با لاپاروسکوپی معمولاً زمان عمل کوتاه‌تر و بهبودی سریع‌تری را ممکن می‌سازد.

معیارها و موارد منع انجام عمل

اندیکاسیون های انجام جراحی لپ باند عبارتند از: 

  • شاخص توده بدنی (BMI)  بالای ۴۰
  • BMI ۳۵-۳۹.۹، با حداقل یک بیماری جدی، مانند  دیابت نوع ۲ ،  فشار خون بالا ، یا  آپنه انسدادی خواب
  • BMI ۳۰-۳۴.۹، با دیابت نوع ۲ یا  سندرم متابولیک  که با درمان دارویی کنترل نمی شود

یک استثنا در معیارهای فوق این است که بیماران آسیایی که دیابت نوع ۲ به خوبی کنترل نشده و BMI کمتر از ۲۷.۵ دارند، ممکن است برای جراحی در نظر گرفته شوند.

این استثنا به این دلیل وجود دارد که در مقایسه با جمعیت اروپایی، آسیایی‌ها بیشتر احتمال دارد که چربی را در اطراف شکم خود ذخیره کنند و به چربی دور شکمی مبتلا شوند, برخلاف تجمع چربی محیطی (مثلاً در باسن، باسن و ران). با این تجمع چربی در شکم، خطر مقاومت به انسولین و بیماری های قلبی عروقی، حتی در BMI نسبتاً پایین، افزایش می یابد. 

شاخص توده بدن

شاخص توده بدنی رایج ترین معیاری است که برای ارتباط وزن و قد استفاده می شود و از وزن و قد برای تخمین چربی بدن استفاده می کند. سپس از عدد به دست آمده برای دسته بندی افراد به کم وزن، وزن طبیعی، اضافه وزن، چاق یا چاق مرضی استفاده می شود. با این حال، BMI روشی ایده‌ال و کامل نیست و سایر عوامل تعیین کننده ترکیب بدن مانند سن، توده عضلانی یا جنسیت را در نظر نمی گیرد. با این حال این متد در حال حاضر شایعترین متد ارزیابی وزن و اضافه وزن است.

موارد منع انجام جراحی باند معده عبارتند از: 

  • نارسایی شدید  قلبی
  • بیماری عروق کرونر ناپایدار  (علائمی مانند تنگی نفس و ناراحتی قفسه سینه)
  • مرحله نهایی بیماری ریه (شدیدترین شکل بیماری ریوی)
  • فشار خون پورتال (افزایش فشار در ورید پورتال منتهی به کبد)
  • ابتلا به سرطان
  • وابستگی به مواد مخدر و/یا الکل
  • اختلال در ظرفیت فکری
  • عدم تحمل بیهوشی عمومی
  • ناتوانی در پیگیری مکرر بعد از جراحی 
  • عدم تمایل یا ناتوانی در رعایت توصیه های غذایی پس از جراحی 

خطرات احتمالی

خطرات خاص مرتبط با جراحی لپ باند عبارتند از: 

  • کاهش وزن ناموفق: به طور معمول به عنوان کاهش کمتر از ۲۰ درصد وزن اضافی تعریف می شود
  • بیماری ریفلاکس معده (GERD) جدید یا بدتر شده، اسید معده که به مری بازگشت می کند.
  • لغزش باند: هنگامی که نوار از موقعیت خود در اطراف معده حرکت می کند، منجر به تغییر شکل و حجم معده در بالا یا پایین نوار می شود.
  • گشاد شدن کیسه: زمانی که کیسه به دلیل فشار زیاد کیسه بزرگ می شود
  • برجستگی پورت: با کاهش وزن زیاد، پورت ممکن است در زیر پوست قابل مشاهده باشد.
  • انسداد معده: هنگامی که جریان غذا از کیسه معده به بقیه قسمت های معده مسدود می شود

هدف از جراحی لپ باند

هدف از این جراحی و بستن نوار به دور معده، دو مورد است: کاهش وزن و معکوس کردن یا بهبود شرایط مرتبط با چاقی، مانند فشار خون بالا، دیابت نوع ۲ (سطح بالای قند در خون)، و آپنه خواب (قطع تنفس در هنگام خواب).

درک این نکته مهم است که رعایت معیارهای ذکر شده در بالا برای جراحی بستن معده (یا جراحی چاقی دیگر) تنها اولین قدم است و لازم است در کنار عمل جراحی، افراد تعهد لازم به رعایت برنامه غذایی و فعالیت بدنی مناسب هم داشته باشند.

برای آماده شدن برای جراحی، چندین آزمایش و ارزیابی قبل از عمل باید انجام شود، مانند: 

  • آزمایش خون، مانند پانل چربی ناشتا ، هورمون محرک تیروئید ، و  هموگلوبین A1C
  • غربالگری مواد مغذی مانند آهن، ویتامین B12، اسید فولیک و ویتامین D
  • الکتروکاردیوگرام (ECG) ، عکس قفسه سینه  ، و  در صورت لزوم تست خواب
  • یک ارزیابی روانی-رفتاری برای ارزیابی انگیزه و مهارت‌های عملکرد اجرایی فرد برای پایبندی به توصیه‌های رژیم غذایی و ورزش پس از جراحی
  • مشاوره با پزشک مراقبت های اولیه خود برای اطمینان از انجام آزمایش های غربالگری سرطان
  • مشاوره بارداری برای زنانی که پس از بستن معده باردار می شوند و نیاز به تنظیم باند برای افزایش وزن مناسب برای سلامت نوزاد دارند.
  • مشاوره ترک سیگار (در صورت وجود)

انتظار کاهش وزن

جراحی لپ باند می تواند به شما کمک کند حدود۴۰ تا ۵۰ درصد وزن اضافی را در دو سال کاهش دهید.

موفقیت نهایی این جراحی در تعهد شما به انجام ویزیت های تکمیلی و مادام العمر با جراح خود برای حفظ کاهش وزن و جلوگیری از عوارضی است که ممکن است در هر مرحله بعد از عمل رخ دهد.

تحقیقات در مورد پیامدهای کاهش وزن طولانی مدت پس از انجام باند معده مختلف هستند. به عنوان مثال، یک مطالعه مروری نشان داد که پس از ۱۵ سال، بیماران هنوز می‌توانند تقریباً نیمی (۴۷ درصد) از وزن اضافی را که قبل از عمل جراحی داشتند را کاهش دهند.

از سوی دیگر، مطالعه دیگری (البته کوچکتر) نشان داد که تنها ۱۱ درصد از افرادی که به طور متوسط ۱۱ سال قبل جراحی خود را انجام داده اند، درصد کاهش وزن اضافی رضایت بخشی (بیش از ۵۰ درصد) را به دست آورده اند. 

مراحل انجام عمل

هنگامی که برای جراحی تصمیم گرفتید، پزشک دستورالعمل هایی را در مورد نحوه آماده سازی ارائه می دهد.

این دستورالعمل ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • ثبت نام در برنامه آموزشی جراحی چاقی
  • حداقل شش هفته قبل از جراحی، سیگار را ترک کنید
  • قطع برخی داروها، از جمله داروهای کاهش وزن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای مدتی قبل از جراحی
  • شروع یک رژیم غذایی مایعات صاف شده دو روز قبل از عمل و سپس خودداری از نوشیدن هر چیزی بعد از نیمه شب در آستانه جراحی

روز جراحی

پس از رسیدن به بیمارستان، به اتاق قبل از عمل می روید که در آنجا لباس بیمارستان را به تن می کنید. سپس یک پرستار علائم حیاتی شما را بررسی می کند و یک کاتتر داخل وریدی (IV) را در رگ بازوی شما قرار می دهد.

پس از ورود به اتاق عمل، بیهوشی عمومی به شما داده خواهد شد. در حین جراحی هیچ دردی احساس نخواهید کرد و یا بعد از عمل جراحی را به خاطر نمی آورید. پس از انجام بیهوشی، یک تکنسین اسکراب جراحی شکم شما را با محلول ضد عفونی کننده تمیز می کند.

سپس می توانید مراحل زیر را انتظار داشته باشید:

  • برش(های) ایجاد شده: اگر جراحی لاپاراسکوپی باشد، جراح چندین برش کوچک (حدود یک سانت) در شکم ایجاد می کند که از طریق آن یک دوربین و ابزار جراحی بلند و نازک وارد می شود. اگر جراحی باز باشد، یک برش بزرگ به اندازه ۱۵ تا ۲۰ سانت در شکم ایجاد می شود.
  • قرار دادن نوار: جراح از طریق برش(های) یک نوار معده قابل تنظیم (حلقه سیلیکونی نرم) را در اطراف بالای معده قرار می دهد. بند برای ایجاد کیسه شکمی کوچک سفت می شود.
  • قرار دادن پورت: جراح یک پورت کوچک را زیر پوست شکم قرار می دهد و باند را از طریق لوله نازک به پورت متصل می کند.
  • بستن: سپس جراح ابزار را برمی دارد و محل برش را با بخیه های قابل جذب و نوار استریل می بندد. 

سپس بیهوشی قطع می شود و شما را به اتاق ریکاوری می برند تا بیدار شوید.

دوره نقاهت

هنگام بیدار شدن از خواب در اتاق ریکاوری، احساس تهوع و درد طبیعی است. ممکن است داروهایی برای کمک به کاهش این علائم تجویز شود. پس از چند ساعت، شما را به اتاق بیمارستان منتقل می کنند.

در طول بستری شدن در بیمارستان، علائم حیاتی شما به دقت بررسی می شود و اعضای تیم جراحی از شما مراقبت خواهند کرد.

به بیماران توصیه می شود که در اسرع وقت پس از جراحی شروع به بلند شدن و راه رفتن کنند. پیاده روی می تواند بهبودی را بهبود بخشد و به جلوگیری از ایجاد لخته خون کمک کند ، بنابراین ارزش تلاش کردن دارد.

همچنین برای جلوگیری از ذات الریه ، شما را تشویق به انجام تمرینات تنفس عمیق با یک وسیله پلاستیکی به نام اسپیرومتر تشویقی خواهند کرد.

بلافاصله پس از جراحی، شما شروع به نوشیدن مایعات صاف شده خواهید کرد. یک رژیم مایعات صاف شده برای یک یا دو هفته اول ادامه خواهد داشت و سپس به آرامی به سمت غذاهای پوره شده، سپس غذاهای نرم و سپس غذاهای جامد پیش خواهید رفت.

جراح زمانی شما را مرخص می کند که شرایط حیاتی شما ثابت باشد، درد شما با داروهای خوراکی کنترل شود و بتوانید مقادیر کافی مایعات بنوشید.

پس از ترخیص، لازم است موارد زیر ر رعایت نمایید:

  • پیاده روی مکرر روزانه با هدف پیاده روی روزانه ۵ کیلومتر تا شش هفته انجام دهید.
  • سه تا شش هفته پس از جراحی از انجام فعالیت های شدید خودداری کنید.
  • تا شش هفته پس از جراحی از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از ۱۰ تا ۱۵ کیلو) خودداری کنید.
  • هنگام دوش گرفتن، محل زخم خود را با صابون ملایم بشویید و سپس با یک حوله تمیز پوست را به آرامی خشک کنید.
  • تا زمانی که جراح اجازه ندهد، (معمولاً حدود سه هفته پس از جراحی) از حمام کردن یا شنا کردن خودداری کنید.
  • لیوان های کوچک و مکرر آب با هدف ۱.۵ تا ۲ لیتر در روز بنوشید.
  • به مدت یک هفته یا تا زمانی که تمام داروهای ضد درد را قطع نکرده اید از رانندگی خودداری کنید.
  • مکمل های غذایی روزانه را طبق دستور مصرف کنید.

چه زمانی باید با پزشک خود تماس بگیرید؟

در طول دوره بهبودی، در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با جراح خود تماس بگیرید یا فوراً به پزشک مراجعه کنید:

  • تب
  • قرمزی، تورم یا تخلیه ضخیم زرد/سبز از محل(های) زخم شما
  • درد شکمی که با دارو برطرف نمی شود
  • درد قفسه سینه یا مشکلات تنفسی
  • حالت تهوع یا استفراغ مداوم
  • درد ساق پا یا ساق پا، قرمزی یا تورم

مراقبت بلند مدت

پس از جراحی باند معده، باید مرتباً با جراح خود برای تنظیم باند پیگیری کنید. این تنظیمات باند برای کاهش وزن حداکثر و پایدار مهم هستند.

همچنین برای عوارض طولانی‌مدتی که ممکن است نیاز به جراحی برداشتن و اصلاح باند یا تبدیل به جراحی کاهش وزن دیگر (مانند بای پس معده Roux-en-Y) داشته باشد، باید توسط جراح خود به دقت تحت نظر باشید. چنین عوارضی شامل افزایش وزن، لغزش باند و گشاد شدن کیسه است.

همچنین برای اطمینان از عادات غذایی سالم و نظارت بر کمبودهای تغذیه ای که ممکن است در اثر کاهش مصرف غذا رخ دهد، بازدیدهای منظم - ایده آل مادام العمر - با یک متخصص تغذیه چاقی ضروری است.

در نهایت، علاوه بر پیگیری دقیق و نظارتی که مورد نیاز است، مهم است که عواقب عاطفی و روانی جراحی کاهش وزن و چاقی را در نظر بگیرید. برخی از بیماران برای کنار آمدن با استرس یا مشکلات مربوط به تصویر بدن یا افسردگی پس از جراحی تحت فشار روانی هستند و مشاوره روانپزشکی ضروری است.

پیوستن به یک گروه حمایتی چاقی یا کمک گرفتن از یک درمانگر یا روانشناس باتجربه ممکن است به شما در درک بهتر مشکلات روانشناختی و ایجاد راهبردهای مقابله ای سالم کمک کند.