ترومبوز         
علل و ریسک فاکتور
علایم بیماری
درمان
پیشگیری 

اولین راه پیشگیری از ترومبوز ، شناختن عوامل ایجاد کننده آن و برطرف کردن آنهاست. با این حال اقداماتی هم هستند که به عوامل زمینه ساز ترومبوز مربوط نیستند و شما می توانید با انجام دادن آنها خطر ایجاد ترومبوز را کاهش دهید.

تغییر شیوه و سبک زندگی

 بهترین راه برای پیشگیری از ترومبوز و آمبولیزاسیون ، رعایت اصول زندگی سالم است. توصیه های کلی همان نوع شیوه زندگی است که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سرطان می شود. با این حال در بین فاکتورهای سبک زندگی سالم دو عامل یعنی "داشتن فعالیت بدنی و ورزش" و "عدم مصرف سیگار و دخانیات" اهمیت ویژه ای دارند.

برای جلوگیری از لخته شدن خون ، موارد زیر حائز اهمیت است:

  1. زیاد ورزش کنید

  2. از نشستن برای مدت طولانی خودداری کنید

  3. وزن خود را در حد سالم نگه دارید

  4. سیگار نکشید

یک نکته خاص در مورد سیگار کشیدن

 البته ، سیگار کشیدن برای سلامتی و قلب شما بسیار خطرناک است. همه می دانند که کشیدن سیگار و مصرف قلیان، باعث بروز بیماری مزمن ریه و سرطان می شود. اما استعمال دخانیات همچنین باعث ایجاد التهاب حاد و مزمن در رگ های خونی می شود که باعث تسریع تصلب شرایین (منجر به سکته قلبی ، سکته مغزی و بیماری شریان محیطی ) می شود و باعث ترومبوز می شود.

استعمال سیگار بویژه خطر لخته شدن خون را در خانمهایی که حامله هستند و قرصهای ضد بارداری یا هورمون درمانی را جایگزین می کنند ، بالا می برد.

 

سایر اقدامات برای پیشگیری از ایجاد ترومبوز در بدن

برخی از علل ایجاد ترومبوز در بدن ، قابل کنترل و پیشگیری نیستند مانند استعداد ژنتیکی به لخته شدن خون یا افزایش سن. با این حال در طول زندگی انسان عواملی هستند که موجب افزایش ریسک ترومبوز و آمبولی می شوند و می توان آنها را کنترل کرد مانند سیگار و عدم انجام فعالیت بدنی که ذکر شد. در کنار این برخی از افراد به دلیل شرایط پزشکی یا شرایط خاصی که دارند ، باید اقدامات ویژه ای را برای کاهش خطر ایجاد لخته خون انجام دهند. این افراد شامل افرادی می شوند که به مدت طولانی مسافرت می کنند ، افرادی که برای مدت طولانی بی تحرک هستند ، افرادی که خطر زیادی برای بروز  DVT یا آمبول ریوی دارند و افرادی که در معرض خطر بالای سندرم حاد عروق کرونر یا سکته مغزی هستند.

سفر طولانی: اگر قصد مسافرت طولانی با هواپیما یا ماشین دارید ، باید بدانید که خطر ایجاد لخته خون در پا و آمبولی ریه در این شرایط افزایش خواهد یافت. برای کاهش این خطر ، شما باید تمام تلاش خود را بکنید تا در فواصل یک تا دو ساعته ، از خواب یا از صندلی خود بلند شوید یا از ماشین پیاده شده و حرکت کنید.

اگر این کار ممکن نیست ، می توانید در صندلی خود ورزش کنید: پاهای خود را دراز کنید ، پاهای خود را خم کنید و هر 15 یا 20 دقیقه انگشتان پا را بکشید. همچنین باید از کمبود آب بدن خودداری کنید و از پوشیدن جورابهای تنگ خودداری کنید.

بی حرکتی به دلیل بستری شدن در بیمارستان ، تروما یا جراحی: بیحرکتی و نشستن یا خوابیدن طولانی مدت برای روزها یا بیشتر با خطر لخته شدن خون در پاها و آمبولی ریه همراه است. این حالت در برخی از بیماری ها یا شرایط ایجاد می شود مانند سکته مغزی ، فلج عضلانی ، شکستگی پا و گچ گرفتن آن و در مواردی مانند عمل جراحی و برخی شرایط خاص در بیمارستان.

تفاوتی نمی کند که شما در منزل باشید یا در بیمارستان ، لازم است  حتی الامکان تا آنجا که می توانید و پزشک شما اجازه می دهد اقداماتی برای کاهش خطر لخته شدن خون انجام دهید. این اقدامات می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • راه رفتن با کمک اطرافیان (البته بعد از مشاوره پزشک)
  • انجام حرکات ورزشی با پا مانند باز و بسته کردن آن ، تغییر پوزیشن و حرکات کششی نوک انگشتان.
  • استفاده از جوراب های کشی
  • استفاده از دستگاه های فشارنده بر روی پا
  • استفاده از برخی داروهای ضدانعقادی

 خطر بالای DVT یا آمبول ریوی: به طور معمول ، پس از یک بار ابتلا به DVT یا آمبول ریوی ، افراد به مدت سه ماه - یا شاید تا شش ماه - با یک داروی ضد انعقادی درمان می شوند. برخی از افراد، با این حال، با توجه به خطر بالای عود تورومبوز شاید لازم باشد برای مدتهای طولانی تری از این داروها استفاده نمایند. افرادی که در این گروه قرار دارند شامل افراد زیر است:

  • افراد با حملات مکرر و عود ترومبوز
  • ترومبوز ، DVT و آمبولی ریوی که عامل ایجاد کننده آن معلوم نباشد (و به همین دلیل احتمالاً بدون دلیل برمی گردد)
  • سرطان فعال
  • گرایش ژنتیکی به لخته شدن خون اضافی

فیبریلاسیون دهلیزی: افرادی که دارای فیبریلاسیون دهلیزی مزمن یا مکرر هستند ، در معرض خطر لخته شدن خون در دهلیز چپ قلب هستند. این لخته ها می توانند کنده شوند و وارد جریان خون شده و به تعضای مختلف بدن بروند و موجب بیماری های مختلفی مانند سکته مغزی شوند. افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی که دارای خطر بالایی برای ایجاد لخته خون و آمبولی هستند باید با نظر پزشک معالج با داروهای ضد انعقادی مزمن درمان شوند.

ریسک بالای سندرم حاد کرونر یا سکته مغزی: افرادی که در معرض خطر ابتلا به سندرم حاد عروق کرونر قرار دارند (وضعیتی که باعث سکته قلبی و آنژین ناپایدار می شود ) باید از داروهای ضد ترومبوز مانند ضد پلاکتها استفاده نمایند. این میزان خطر معمولا توسط پزشک شما و بعد از بررسی ریسک فاکتورها و سایر بیماری های شما سنجیده می شود.

متاسفانه میزان مصرف - بدون نظر پزشک -داروهای ضدپلاکت مانند آسپیرین برای جلوگیری از بروز سکته قلبی یا مغزی بسیار زیاد شده است.

مصرف بدون دلیل این داروها می تواند با افزایش خونریزی از بدن همراه باشد و توصیه نمی شود.

در بیمارانی که سکته قلبی یا مغزی کرده اند و یا تنگی شناخته شده در عروق بدن دارند یا برای آنها استنت کار گذاشته شده است ، لازم است برای جلوگیری از بروز ترومبوز از آسپیرین یا پلاویکس استفاده نمایند.