تنفس نرمال چگونه است؟

بدن انسان برای زنده ماندن و سوخت و ساز احتیاج به غذا و اکسیژن دارد. هم چنین لازم است تا مواد مضر و سمی حاصل از این سوخت و ساز از بدن دفع شود.  در بدن انسان ها وظیفه تامین مواد غذایی برعهده دستگاه گوارش است و وظیفه تامین اکسیژن برای سوخت و ساز مواد غذایی و دفع دی اکسید کربن حاصل از آن بر عهده دستگاه تنفسی می باشد.

دستگاه تنفسی ابتدا با انقباض عضلات قفسه سینه و عضله دیافراگم، موجب تولید فشار منفی داخل قفسه سینه می شود. این فشار منفی موجب می شود تا هوای خارج از بدن از راه بینی یا دهان به حلق و از آنجا به نای و نهایتا ریه وارد شود.  در داخل بینی انسانها مخاط ،مزه و سینوس های هوایی وجود دارد که موجب میشود هم گرد و غبار و آلودگی های هوای وارد شده جذب گردد و هم این که دمای هوای وارد شده به دمای طبیعی بدن (37 درجه سلسیوس) نزدیک گردد. عضو بعدی که در مسیر گردش هوا قرار دارد، حنجره است. حنجره انسان یک جعبه غضروفی است که در وسط آن دو عدد تار صوتی قرار گرفته است. عبور هوا از داخل این تارهای صوتی بر حسب اراده انسان و نزدیک شدن تارهای صوتی موجب تولید صدا می گردد.

در ادامه به نای یا مجرای اصلی تنفسی می رسیم. نای دارای یک پوشش مخاطی همراه با تاژک های کوچکی است که موجب تصفیه هوای دمی از میکروب ها و ذرات بسیار کوچک معلق در هوا می شود. نای در ادامه وارد ریه شده و همانند ریشه های یک درخت به انشعابات کوچک و کوچک تری تقسیم می شود و در انتهای خود به برونشیول ها و آلوِئول ها ختم می گردد که محل اصلی تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن هستند. انسان ها دارای دو ریه در سمت راست و چپ قفسه سینه هستند. ریه های انسان دارای 300 تا 500 میلیون آلوئول یا کیسه هوایی هستند که مساحتی برابر با یک زمین فوتبال برای تبادل گازهای خونی بین حفرات هوایی و رگ های خونی ایجاد می کند.

مرکز کنترل تنفس در ساقه مغز قرار دارد. ساقه مغز دارای یک سری سنسورهای خیلی دقیق جهت اندازه گیری غلظت اکسیژن و دی اکسید کربن در خون است و بر اساس اطلاعات به دست آمده از این سنسورها و با ارسال سیگنال های تحریکی به عضلات قفسه سینه، تعداد و عمق دم و بازدم ریه تعیین می گردد. اصولا تنفس عادی در انسان یک امر غیر ارادی است و افراد در طول شبانه روز آگاهی از تعداد و نحوه تنفس خود ندارند. البته در کنار ساقه مغز که فعالیت های آن غیر ارادی است، مرکز کنترل تنفس دیگری هم در قشر مغز وجود دارد که کاملا ارادی است و افراد به محض اراده می توانند بر روی روند تنفس و دم و بازدم خود تمرکز کرده و تعداد و حتی عمق تنفس هایشان را به صورت ارادی کم یا زیاد نمایند یا حتی برای مدت محدودی تنفس خود را قطع نمایند.

به این مجموعه منظم و به هم پیوسته ای از اعضای بدن شامل بینی، حلق، حنجره، نای، ریه ها، عضلات تنفسی، دنده ها و مراکز کنترل تنفس در مغز، " دستگاه تنفسی " گفته می شود که در ارتباط با سیستم گردش خون وظیفه تامین و رساندن اکسیژن به بافت های بدن و دفع دی اکسید کربن تولید شده را از بدن برعهده دارد.