شاید مکرر دیده یا شنیده باشید که افراد جوان بصورت ناگهانی دچار ایست قلبی و مرگ ناگهانی شده اند. به ویژه که بسیاری از این افراد هیچگونه سابقه پزشکی یا بیماری خاصی نداشته اند و حتی برخی از این موارد ایست ناگهانی قلبی در افراد ورزشکار و به ظاهر فعال روی می دهد. سوال اینجاست که چرا برخی از افراد سالم و جوان و حتی ورزشکار حرفه ای - به عنوان مثال فوتبالیست های حرفه ای - دچار حمله قلبی و ایست ناگهانی قلبی می شوند و اینکه آیا راهی برای پیشگیری از این حالت وجود دارد؟

علل ایست قلبی

شایع ترین علت ایست ناگهانی قلبی در افراد جوان با سن کمتر از ۳۵ سال عبارت است از بیماری «کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک» یا HCM. در این بیماری که یک بیماری ژنتیکی است از سنین کودکی عضلات قلب دچار رشد بیش از حد و قارچی می شوند که این موضوع باعث ضخیم شدن بیش از حد دیواره های قلبی خواهد شد. 

یکی از خطرات این بیماری کوچک شن فضای داخلی بطن چپ قلب است که باعث می شود تا حفره قلبی در زمان استراحت قلب به خوبی پر نشده و لذا شخص بیمار دچار علایم تنگی نفس و خستگی خواهد شد. ولی مهمترین خطر این بیماری آریتمی است.

افرادی که این بیماری را دارند بصورت ناگهانی دچار آریتمی قلبی می شوند که در اغلب موارد «تاکیکاردی بطنی VT» یا «فیبریلاسیون بطنی VF» است که این امر می تواند در صورت عدم درمان در مدت چند دقیقه موجب مرگ فرد شود.

اگرچه ایست قلبی ناگهانی در افراد با HCM می تواند در هر زمانی روی دهد با این حال یک سری الگوریتم ها و روش های بررسی در این افراد وجود دارند که می توانند احتمال بروز آریتمی را پیش بینی نمایند و از بروز عوارض مهمی مانند مرگ جلوگیری نمایند.

اخیراً در یک مطالعه علمی که در سوئد انجام شده است، افرادی که در فاصله زمانی ده سال در اثر عوارض بیماری هیپرتروفیک کاردیومیوپاتی HCM فوت کرده اند، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.

از این افراد ۷۱ درصد، قبل از بروز ریتمی و فوت با یکی از علایم شایع قلبی مانند تپش قلب، درد قفسه سینه، سنکوپ یا تنگی نفس به پزشک مراجعه کرده بوده اند. 

۶۹ درص از این افراد در ۶ ماه منتهی به فوت تحت درمان و مداوای پزشکی قرار گرفته اند.

۶۸ درصد از موارد مرگ در حین مصرف مواد محرک یا در ورزش و فغالیت بدنی شدید اتفاق افتاده اند.

تنها ۲۵ درصد از این افراد از قبل می دانستند که به بیماری HCM مبتلا هستند.

۵۸ درصد از این افراد نوار قلب مختل و غیرطبیعی قبل از مرگ داشته اند.

در ۵۰ درصد از این افراد سابه مرگ ناگهانی در یکی از افراد فامیل وجود داشت.

نتیجه گیری

در مجموع حدود ۸۷ درصد از افرادی که بدلیل آریتمی ناشی از HCM فوت کرده بودند حداقل یکی از موارد زیر را داشتند:

علایم بیماری قلبی

بررسی بدلیل بیماری قلبی

نوار قلب غیر طبیعی

سابقه فامیلی مرگ ناگهانی قلبی

به همین دلیل توصیه می شود افرادی که این موارد را دارند حتما از جهت ابتلا به هیپرتروفیک کاردیومیوپاتی مورد بررسی قرار بگیرند. شاید لازم باشد بررسی از نظر این بیماری را بتوان در افرادی که ورزشکار حرفه ای نیستند هم توصیه نمود.