روش های درمان تنگی دریچه میترال

در قسمت توضیح بیماریهای دریچه ای قلب در مورد تنگی دریچه میترال و علل ایجاد آن به صورت مفصّل توضیح داده شده است:

👈 بیشتر بدانیم:تنگی دریچه میترال 🔗

 زمانی که پزشک تشخیص می دهد تنگی دریچه میترال به حدّی رسیده است که لازم است درمان شود ، یک یا چند مورد از روش های درمانی زیر قابل انجام است. معمولاً برای درمان علایم ناشی از تنگی دریچه میترال پزشک این روشها را به شما توضیح خواهد داد تا شما بعد از آشنایی در مورد منافع و مضرّات هر کدام از این روشها در مورد ادامه و نوع درمان تنگی دریچه میترال تصمیم بگیرید.

1- درمان با دارو

2- انجام بالون دریچه میترال

3- ترمیم و تمیز کردن دریچه میترال با جراحی

و 4- تعویض دریچه میترال

هر کدام از این روش ها منافع و ایرادهای مخصوص به خود را دارند و شاید برای هر بیماری مناسب نباشند.

درمان دارویی

 تنگی دریچه میترال باعث می شود تا خون در پشت دریچه میترال جمع شده و با انتقال فشار به عروق ریه موجب بروز تنگی نفس ، سرفه و گاهاً خلط خونی می شود. یکی از درمانهای مهم و اولیه در درمان علایم تنگی دریچه میترال استفاده از داروهای ادرار آور و دفع کننده آب و سدیم از بدن است.

این داروها باعث می شوند تا یون "سدیم" و به دنبال آن آب میان بافتی از طریق کلیه ها دفع شود. دفع مایع از بدن با کاهش فشار پر شدگی عروق ریه باعث کاهش علایم ناشی از بیماری تنگی دریچه میترال می شود. برای این منظور می توان از داروهایی مانند "فورزماید" و "تریامترن اچ" استفاده کرد. البته تجویز این داروها با توجه به فشار خون بیمار و سطح خونی یونهای سدیم و پتاسیم صورت می گیرد و حتماً باید به وسیله پزشک معالج صورت بگیرد و توسط وی مراقبت و کنترل شود.

 دسته دیگری از داروهایی که می توانند به کاهش علایم ناشی از تنگی دریچه میترال کمک کنند، عبارتند از "بتا بلوکرها" ، "کلسیم بلوکرها" و سایر داروهایی که می توانند تعداد ضربان قلب را کاهش دهند.

علایم بیماری تنگی دریچه میترال با افزایش تعداد ضربان قلب ، بیشتر می شود از اینرو در این بیماران ترجیح بر این است که تعداد ضربان قلب در حد پایین - معمولاً بین 50 تا 70 بار در دقیقه- نگه داشته شود. این دسته از داروها هم مانند دیورتیک ها جزو داروهای مهم قلبی بوده و تجویز آنها باید به وسیله پزشک متخصص صورت بگیرد.

باید توجه داشت که استفاده از داروها صرفاً برای کاهش علایم بیماری تنگی دریچه میترال است و این داروها تاثیری بر خود دریچه و کاهش شدّت تنگی میترال ندارند.

بالون دریچه میترال

 در تنگی دریچه میترال دو جزء دریچه میترال - که لت دریچه نام دارند- به هم می چسبند و چسبندگی این دو قسمت باعث محدودیت در باز شدن دریچه میترال می شود. کاری که با استفاده از بالن برای درمان تنگی میترال می توان استفاده کرد ، عبارت است از جدا کردن این دو قسمت از یکدیگر که اجازه می دهد دریچه میترال بهتر باز شده و تنگی آن برطرف شود.

 در این روش یک بالون به قطر حدود 24 تا 28 میلی متر از طریق کشاله ران و با استفاده از دستگاه آنژیوگرافی به سمت قلب و دریچه میترال هدایت می شودو بعد از تعیین محل مناسب با باد کردن بالن ، دو قسمت دریچه کشیده شده و از محل به هم چسبیده باز می شوند. به این عمل اصطلاحاً "والوپلاستی میترال" یا "PTMC" گفته می شود.

این عمل در اطاق آنژیوگرافی انجام می شود و نسبت به عمل باز هم زمان کمتری می برد و هم میزان عوارض و بستری شدن آن در بیمارستان بسیار کمتر است. در این عمل معمولاً بیمار بیهوش نمی شود و بهبود سطح دریچه بلافاصله بعد از عمل اتفاق می افتد.

برای انجام این عمل دریچه های میترال باید به حد کافی نرم و منعطف باشند تا در زمان انجام بالن ، به خود دریچه صدمه ای وارد نشود و فقط محل اتصال آنها به یکدیگر پاره گردد. در افرادی که دریچه میترال آنها سفت و اصطلاحاً استخوانی شده باشد، میزان عوارض عمل به صورت پاره شدن دریچه و نارسایی حادّ آن افزایش پیدا می کند.

هم چنین برای انجام بالن دریچه میترال ، نباید نارسایی دریچه ای مهمی وجود داشته باشد. وجود نارسایی اولیه دریچه میترال باعث می شود تا نارسایی دریچه در حین بالن بیشتر شده و احتیاج به تعویض دریچه میترال باشد.

انجام بالن دریچه میترال بسیار مفید و کارآمد است و می توان آن را در بسیاری از بیماران انجام داد. با این حال در بیماران زیر انجام بالن میترال قابل انجام نیست:

 انجام بالن دریچه میترال در اغلب موارد اثر موقتی دارد. به این صورت که معمولاً بعد از 5 تا 10 سال به تدریج دریچه میترال تنگ تر می شود و لازم است بعد از آن مجدداً بیمار بالن شود یا اینکه دریچه میترال تعویض گردد. به همین دلیل بیماران با تنگی میترال که با استفاده از روش PTMC  یا بالن میترال درمان شده اند ، لازم است به صورت منظم تحت نظر بوده و اکو شوند. این بیماران در 20 تا 30 درصد موارد به انجام بالن دوم یا تعویض دریچه میترال احتیاج پیدا می کنند.

جراحی ترمیمی میترال

 این عمل مشابه با همان استفاده از بالن برای باز کردن دریچه میترال است با این تفاوت که به وسیله عمل جراحی باز صورت می گیرد. این عمل در افرادی صورت می گیرد که دریچه میترال آنها مناسب برای انجام بالن است ولی به دلیل وجود لخته خون در قلب یا مشکلات تکنیکی دیگری امکان بالن به وسیله آنژیوگرافی وجود ندارد.

از این روش در 20 تا 30 سال قبل که بالنها و امکانات آنژیوگرافی مناسبی وجود نداشت ، زیاد استفاده می شد ولی امروزه استفاده از آن با توجه به ریسک عمل جراحی باز و بیهوشی بیمار کمتر شده است.

در این روش بعد از بیهوشی بیمار و در اطاق عمل قلب باز ، قفسه سینه بیمار باز شده و دریچه میترال به وسیله بالن یا وسایل مشابه به صورت مستقیم باز می شود. همچنین امکان ترمیم و برداشتن قسمت های استخوانی شده دریچه یا لخته های خون هم وجود دارد.

در این روش هم مانند بالن دریچه میترال ، امکان دارد در طول سالهای بعد از عمل دریچه میترال به تدریج تنگ شده و به عمل مجدد یا تعویض دریچه احتیاج باشد.

تعویض دریچه میترال

 راه حل نهایی تنگی دریچه میترال ، تعویض آن با دریچه مصنوعی قلب است. در بیمارانی که تنگی دریچه میترال آنها با نارسایی متوسط تا شدید دریچه همراه است یا به دلایل تکنیکی و آناتومی دریچه ، امکان استفاده از بالن یا ترمیم دریچه وجود نداشته باشد ، دریچه میترال باید تعویض گردد.

در این عمل دریچه معیوب برداشته شده و به جای آن دریچه مصنوعی قلب کار گذاشته می شود. دریچه مصنوعی می تواند تماماً فلزی باشد - مکانیکی- یا اینکه قسمتی از آن از دریچه های گاو ، خوک یا حتی انسان تهیه شده باشد - دریچه بیولوژیک.

👈 بیشتر بدانیم:دریچه های مصنوعی قلب 🔗

 دریچه های فلزی یا مکانیکال طول عمر و دوام بیشتری دارند و در افراد جوانتر بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال لازم است این بیماران بدون وقفه تا پایان عمر از قرص "وارفارین" برای جلوگیری از ایجاد لخته بر روی دریچه فلزی استفاده نمایند.

دریچه های بیولوژیک یا حیوانی احتمال لخته شدن کمتری دارند ولی زودتر از دریچه های فلزی تخریب می شوند و طول عمر آنها هم کمتر است. البته در افراد بالای 65 سال ، طول عمر دریچه های بیولوژیک و حیوانی با دریچه های فلزی قابل مقایسه است.

 تصمیم در مورد عمل دریچه میترال به علل و عوامل متعددی بستگی دارد. سن بیمار ، میزان فعالیت بدنی وی ، احتمال حامله شدن در آینده برای بیماران خانم ، مصرف وارفارین ، شدت تنگی دریچه میترال ، یافته های اکوکاردیوگرافی قلب و ساختمان دریچه میترال و نهایتاً ترجیح بیمار از عواملی هستند که در مورد نوع درمان می توانند اثر گذار باشند.

لازم است شما با آگاهی از هر کدام از این موارد و بعد از مشورت با پزشک معالج در مورد نحوه درمان تنگی دریچه میترال تصمیم گیری نمایید.