درمان واریس با دکتر امیرفرهنگی

واریس در اصل عبارت است از برجستگی عروق زیر پوست بدن. عروق بدن که وظیفه جابجایی و نقل و انتقال خون را برعهده دارند، در حالت طبیعی نباید برجسته باشند، نارسایی و گشاد شدن این عروق منجر به واریس می شود.

خون مورد نیاز برای دست و پای انسان از طریق سرخرگ‌های دست و پا به آنها میرسد و پس از مصرف شدن اکسیژن و مواد غذایی لازم است خون مجدداً به قلب برگردانده شود که این امر برعهده سیاهرگها یا وریدهای دست و پا است.

در دست و پا دو نوع سیاهرگ یا ورید وجود دارد:

سیستم وریدی عمقی که داخل عضلات هستند و در کنار شریانها و در جهت برعکس آنها کار می کنند و خون اعضای عمقی دست و پا را به قلب بر‌می گردانند

و سیستم وریدهای سطحی یا زیر پوستی که خون پوست و اعضای سطحی را به قلب بر می گردانند. البته در قسمتهایی از دست و پا ارتباط بین دو سیستم وجود دارد که به وریدهای پرفوران یا اتصالی معروف هستند.

هم در دست و هم در پا سیستم وریدی مجهز به دریچه‌های انه کبوتری هستند. این دریچه‌ها یک مسیر یکطرفه ایجاد می کنند و باعث می شوند تا خون در داخل سیاهرگها بتواند در خلاف مسیر جاذبه به صورت یکطرفه به سمت قلب حرکت نماید. اگر این دریچه‌های لانه کبوتری تخریب یا بیمار بشوند و خون به داخل وریدهای سطحی برگشت پیدا کند، سیاهرگهای سطحی پا برجسته و گشاد می شوند که در اثر آن واریس پدید می‌آید.

چند شایعه در مورد واریس

واریس ها صرفاً عروق گشاد شده و ناکارآمد بدن هستند که در اثر بیماری یا تخریب دیواره و دریچه‌های آنها، خون در آنها با سرعت آهسته‌ای جریان دارد و رگها ظاهر بدشکل و آزار دهنده‌ای به خود می گیرند. در مورد رگهای واریسی شایعات زیادی مطرح است، از جمله:

واریس همان خون کثیف و باقیمانده در دست و پا است.

این یکی از معروفترین شایعات در مورد واریس است که باعث می شود بسیاری از افراد برای درمان واریس خود از حیواناتی مانند زالو برای مکیدن خون کثیف جمع شده در دست و پا استفاده کنند. 

این موضوع درست نیست و واریس رگهای آبی یا تیره برجسته در زیر پوست است و خون نیست. لذا استفاده از زالو برای واریس نه تنها مناسب نیست، بلکه می تواند بدلیل خطر خونریزی در زیر پوست، خطرناک هم باشد.

علت ایجاد واریس

علت ایجاد واریس، پس زدن خون به داخل سیاهرگهای پا است ولی علت اصلی پس زدن خون هنوز مشخص نیست.

در بسیاری از موارد بیماریهای دریچه‌های لانه کبوتری می توانند این کار را انجام دهند. دریچه‌های لانه کبوتری می توانند در اثر ایجاد لخته خون در پا - DVT ،آسیب ناشی از تروما و ضربانات مکرر، مصرف سیگار، ایستادن بیش از حد، پوزیشن‌های بد و ناجور نشستن و بیماریهای التهابی رگها آسیب ببینند و تخریب شوند. البته علل دیگری از جمله زمینه ژنتیکی و فامیلی هم برای واریس بیان شده است.

به هر حال علت واریس هر چه که باشد، این بیماری با ایستادن طولانی مدّت و نشستن بد تشدید پیدا می کند و لازم است افرادی که واریس دارند یا زمینه فامیلی آن را دارند، از این حالات اجتناب نمایند.

آیا واریس قابل درمان است؟

پاسخ این پرسش بله است، بله واریس قابل درمان است. قبلاً برای درمان واریس از اقدامات حمایتی مانند استفاده از جوراب‌های فشاری و کمپرس استفاده می شد و در موارد شدید لازم بود بیمار تحت عمل جراحی عروق قرار بگیرد. در حال حاضر درمان واریس با استفاده از روشهای دارویی و روشهای حرارتی و لیزر به راحتی و با احتمال موفقیت بالا ممکن است.

نکته‌ای که بسیار مهم است و باید به آن توجه نمود این است که واریس از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است و علل ایجاد کننده و روش درمان آن لزوماً در همه افراد یکسان نیست. درمان واریس حتماً باید زیر نظر پزشک مجرب و ورید شناس صورت بگیرد. برای اینکه تابلوی بالینی و بیماری واریس بسیار متعدد و متنوع است و قبل از اقدام به درمان واریس و بستن رگهای واریس باید شرایط بالینی فرد و سایر بیماریهای همراه و زمینه‌ساز واریس بررسی شده و تشخیص داده شود.در این میان تشخیص واریس از اهمیت بسیاری برخوردار است.

تشخیص واریس

قدم اول در تشخیص واریس معاینه بالینی و توجه به شرح حال فرد است. با یک معاینه دقیق می توان بسیاری از تشخیص‌های افتراقی واریس را کنار گذاشت و علت و وسعت بیماری را بررسی کرد.

بعد از معاینه واریس، قدم مهم در تشخیص واریس که به انتخاب روش درمانی هم کمک زیادی می کند، استفاده از سونوگرافی است. سونوگرافی داپلر و رنگی هم می تواند به تشخیص واریس و نارسایی وریدی کمک کند و هم به شناسایی علت زمینه‌ای و شدّت بیماری منجر شود. 

درمان واریس

درمان واریس به نوع واریس، شدت بیماری و شرایط فردی بیمار بستگی دارد. بطور کلی درمان واریس عبارت است از از بین بردن و حذف فیزیکی رگهای گشاد شده و برجسته واریسی. اینکار را می توان هم به وسیله دارو انجام داد و هم با استفاده از لیزر. قدم نهایی هم استفاده از عمل جراحی برای از بین بردن این رگها است.

تغییر سبک زندگی

تغییرات زیر ممکن است به جلوگیری از تشکیل یا بدتر شدن رگ های واریسی کمک کند:

• از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
• کاهش وزن یا حفظ وزن سالم.
• برای بهبود گردش خون خود ورزش کنید.
• از جوراب های فشرده یا جوراب ساق بلند استفاده کنید.

اگر قبلاً واریس دارید، باید این اقدامات را برای جلوگیری از واریس جدید انجام دهید. همچنین باید هر زمان که در حال استراحت یا خواب هستید پاهای خود را بالا بیاورید.

اسکلروتراپی

یکی از بهترین و ایمن‌ترین روشهای درمان واریس تزریق داروهای اسکلروزان به داخل رگهای واریسی است. این ترکیبات به روشهای مختلف از قبیل ایجاد التهاب در لایه‌های داخلی رگ، سوزاندن پوشش داخلی رگ یا چسباندن لایه‌های رگ به یکدیگر موجب می شود تا در مدت چند روز تا چند هفته رگهای واریسی بر روی یکدیگر خوابیده و از بین بروند. 

اسکلروتراپی هم برای واریس‌های بزرگ و طنابی و هم برای واریس‌های عنکبوتی و سطحی کاربرد دارد و روشی نسبتاً مؤثر و کاربردی است.

لیزر

استفاده از لیزر یا سایر روشهای حرارتی مانند امواج رادیوفرکانس یک کار ساده و موثر انجام می دهند و آن عبارت است از سوزاندن لایه‌های داخلی رگهای واریسی و به هم چسباندن آنها. لیزر معمولاً برای نارسایی وریدهای بزرگ ناحیه ران و ساق پا انجام می شود و اگر به درستی انجام شود روشی ایمن و سالم برای درمان واریسهای طنابی و بزرگ است.

درمان واریس با استفاده از روشهای نوین تشخیصی و درمانی در کلینیک قلب من و توسط کادر مجرب شامل متخصصین قلب و عروق و متخصصین جراحی و فوق تخصص عروق انجام می شود.